تشخیص زردی نوزاد چگونه صورت میگیرد

معاینه نوزاد باید در نور روز انجام گیرد و نوزاد باید برهنه باشد. می‌توان با انگشت شست روی پوست نوزاد کمی فشار آورد تا سرخی پوست بیرنگ گردد و بیدرنگ پس از برداشتن انگشت به رنگ پوست نوزاد زیر انگشت توجه نمود که آیا زرد است یا خیر. اولین جایی که زردی قابل مشاهده است، زیر زبان و صلبیه چشم می‌باشد. زردی از سوی صورت شروع به نمایان شدن می‌کند و با بالا رفتن مقدار بیلی‌روبین، به سمت پاها گسترش پیدا می‌کند (قانون کرامر)، یعنی اگر فقط صورت زرد باشد، بیلی‌روبین بین ۵ تا ۷ است، بالای سینه تا ناف حدود ۱۰، تا پایین شکم ۱۵ و تا نوک پا ۲۰ میلیگرم بر دسی‌لیتر.

قانون کرامر

باید آزمایش سطح بیلی‌روبین خون اورژانس (یعنی طی دو ساعت) در تمام نوزادانی که زردی روز اول دارند انجام شود و هر ۶ ساعت تکرار گردد تا زمانی که ثابت یا پایین رونده شود. انجام آزمایش سطح بیلی‌روبین بصورت روتین برای نوزادانی که زردی مشهود ندارند، اشتباه است.

تجهیزات تشخیصی برای زردی 

بیلی‌روبینومتر پوستی برای تعیین سطح بیلی‌روبین در نوزادان بالای ۳۵ هفته کارایی دارد، البته باید سن نوزاد از ۲۴ ساعت بیشتر باشد. اگر میزان بیلروبین از ۱۴٫۶ میلیگرم بر دسی‌لیتر (۲۵۰ میکرو مول بر لیتر) بیشتر بود، لازم می‌شود که مستقیماً بیلی‌روبین خون را اندازه بگیریم. در زردی مشهود روز اول، همیشه لازم است که بیلی‌روبین خون مستقیماً اندازه‌گیری شود. در تمام نوزادان زیر ۳۵ هفته از اندازه‌گیری مستقیم بیلی‌روبین استفاده می‌شود.

در استفاده از ایکتیومتر اینگرام، قطعه‌ای از پلاستیک شفاف را روی بینی نوزاد فشار می‌دهند و رنگ زیر قطعه شفاف را با پنج نوار زرد رنگ که درجات مختلفی از زردی را نشان می‌دهند مقایسه می‌کنند، رنگ پوست نزدیکتر به هرکدام که بود، معرف یک سطح خونی از بیلی‌روبین است. مطابق بررسی‌های جدید این وسیله غیرقابل اعتماد است و نباید استفاده شود.

واکنش واندربرگ شایعترین روش شناسایی بیلی‌روبین در مایعات بدن است. طی این واکنش، بیلی‌روبین با سولفانیلیک اسید دیازوتیزه ترکیب می‌شود و پیرول‌های رنگی تولید می‌کند. بیلی‌روبین مستقیم نشان دهنده قسمت کونژوگه محلول در آب است وبیلی‌روبین غیر مستقیم، نشان‌دهنده قسمت غیر کونژوگه. البته در مقایسه با روش‌های دقیقتری مثل کروماتوگرافی مایع، واکنش واندر برگ دقیق نیست و بیلی‌روبین کونژوگه را کمی بیشتر از واقع نشان می‌دهد، اما از نظر بالینی بدرد می‌خورد.

برای بیان میزان بیلی‌روبین در پزشکی بالینی یا از واحد میلیگرم بر دسی‌لیتر (mg/dl) استفاده می‌شود یا از واحد میکرومول بر لیتر (µmol/L). تبدیل میکرومول بر لیتر به میلیگرم بر دسی‌لیتر از راه تقسیم کردن به ضریب ۱۷٫۱ امکان‌پذیر است.

۱ میلیگرم بر دسی‌لیتر (mg/dl) بیلی‌روبین = ۱۷٫۱ میکرومول بر لیتر (µmol/L)

توصیه و دستورات غذایی برای درمان زردی نوزاد

1-تا سه هفته‌‌ی تمام ـ مرتب ـ با مراقبت جدی کنترل شود و در صورت لزوم از بستری شدن نگران نباشید.
2-اگر مادر در ماههای آخر،‌ عرق کاسنی و ترنجبین مصرف کند در کاهش شدت یرقان نوزاد، مؤثر است.
3- مصرف کاسنی در ماههای آخر علاوه‌بر آن، موجب سهولت زایمان و کم‌شدن درد زایمان و تصفیه‌ی کبد و صاف شدن پوست مادر و جنین می گردد.

4ـ به علت بالا رفتن رنگدانه صفراوی در خون و ایجاد آسیب به مغز آن را جدی بگیرید.
5ـ در این زمان مادر از صرف غذاهای چرب خوداری نماید تا نوزاد مجبور به خوردن شیر چرب نشود.
6ـ مادر تا می‌تواند از سبزیهای تازه مثل جعفری و کاهو و خورش کرفس استفاده نماید.

7ـ خوردن مواد مغذی شیرین چون انجیر، خرما و عسل حداقل یک وعده توصیه می شود.
8ـ از میوه‌جات مثل: پرتقال و سایر مرکبات و خیار و گوجه فرنگی استفاده کنید.
9ـ از مصرف غذاهای سرخ کرده و سسهایی مانند سس مایونز و غیره خوداری کنید.
10ـ هرچه سریعتر به مراکز درمانی مراجعه فرمائید.

 

درمان زردی نوزادگرمک دارای موادی چون پروتیین، چربی، کلسیم، آهن و ویتامین هایی چون آ، ب، ث و از میوه های پرآب تابستان است.گرمک حاوی بیش از ۱۰ نوع هورمون گیاهی و آنزیم بوده ومصرف آن موجب طراوت پوست می شود. برای کسانی که دچار کم خونی یا سل ریوی یا مبتلا به یبوست، بواسیر، نقرس و رماتیسم هستند، مفید است.

این میوه دارای خواص دیگری نظیر خرد کننده سنگ کلیه ومثانه بوده و برای کسانی که پوست و موی خشک دارند مفید و سودمند است. گرمک از چین وچروک پوست و پیری زودرس جلوگیری و کک مک و لکه های سیاه صورت را برطرف می کند.

زردی نوزاد اصلا چیست و چگونه بوجود میاد؟

زردی (به انگلیسی: icterus یا Jaundice) به مفهوم تغییر رنگ و زرد شدن پوست، صلبیه و غشاهای مخاطی ناشی از بالا رفتن بیلی روبین خون است. بالا رفتن غلظت پلاسمایی بیلی روبین اغلب ناشی از بیماریهای پیش کبدی، کبدی (مانند هپاتیت) و پس کبدی (مانند سنگ کیسه صفرا) است. یرقان خودش یک بیماری نیست بلکه علامتی از یک بیماری زمینه‌ای است و بصورت زرد شدن پوست و سفیدی چشم خود را نشان می‌دهد. این عارضه ناشی از وجود ماده زرد رنگ صفرا به اسم بیلی روبین در خون است.
 این ماده رنگی زمانی تشکیل میشود که گلبولهای پیر قرمز خون بطور طبیعی شکسته و تجزیه میشوند اما وقتی برخی از بیماریها ایجاد شوند این ماده رنگی در خون جمع میشود و رنگ پوست را زرد می‌کند. از علتهای احتمالی یرقان می‌توان به هپاتیت (التهاب کبد)،‌انسداد یا ناهنجاریهای مجاری صفراوی و انواع مشخصی از کم خونی‌ها اشاره کرد.

 زردی پوست معمولا همراه با ادرار قهوه‌ایی تیره است و این بخاطر ریزش بیش از حد این ماده رنگی از خون به داخل ادرار میباشد. همچنین ممکن است مدفوع بی‌رنگ شود زیرا این ماده رنگی به اندازه کافی در روده‌ها وجود ندارد تا رنگ مدفوع را تیره کند یرقان در یک سوم از نوزادان در خلال اولین هفته بعد از تولد اتفاق می‌افتد به این نوع زردی یرقان فیزیولوژیک می‌گویند تقریباً در کلیه‌ی چنین مواردی بیماری مشخصی عامل آن نیست بلکه فقط بخاطر آن است که کبد و دستگاه گوارش کودک هنوز خود را با زندگی بیرون از رحم عادت نداده است. (مع‌الوصف هرگونه زردی دوره نوزادی را باید به پزشک نشان داد تا توسط وی بررسیها و تصمیمات لازم اتخاذ شود).

یرقان در نوزادان

بیشتر از نیمی از نوزادان طبیعی و سالم در چند روز اول زندگی در پوست صورت خود ته رنگ زرد   پیدا می کنند. اگر کودک شما چنین است، احتمالاً چیز نگران کننده ای نیست ولی مخصوصاً اگر شکم و یا پاهای کودک زرد به نظر می رسد باید آنرا به پزشک خود نشان دهید.

زردی در یک کودک سالم زمانی اتفاق می افتد که سطح بیلی روبین در خون بالا می رود. بیلی روبین ماده شیمیایی است که در اثر تخریب طبیعی سلولهای قرمز پیر تولید می شود.  نوزادان سطح  بیلی روبین بالاتری دارند چون تعداد گلبولهای قرمز حامل اکسیژن در آنها زیادتر است و کبد جوان آنها نمی تواند بیلی روبین اضافی را متابولیزه کند. هر چه سطح بیلی روبین بالاتر از نرمال می رود، زردی از سر به پائین به سمت گردن و سپس به قفسه سینه پیش می رود تا اینکه در موارد شدید نهایتاً به پنجه پا می رسد. این نوع زردی که اصطلاحاً فیزیولوژیک نامیده می شود (برخلاف انواع نادر و شدیدتری که بدلیل بیماری کبدی یا ناسازگاری خونی با مادر ایجاد می شود) معمولاً خطری برای سلامت شیرخواران سالم و رسیده (نه ماهه متولد شده) محسوب نمی شود.