احتمالا میدانید که عامل زردی روزهای اول تولد وجود بیلی روبین در خون نوزاد است که باعث زرد یا بیرنگ شدن چشم و صورت و گاها در زمانهایی زردی خیلی بالا این زردی در کل بدن نوزاد انتشار میابد ؛ در واقع زردی یک بیماری نیست بلکه علامتی ست که نشان دهنده بالا بودن میزان بیلی روبین است ، لازم به ذکر است که جای نگرانی نیست چون کودک شما با وجود زردی درد ندارد اما توجه و مراقبت زیاد شما رو میطلبد چون بیلی روبین بیش از حد در خون در بازه زمانی طولانی خاصیت سمی پیدا میکند و باعث بروز اسیب های مغزی میشود.
حالا شما تصور کنید زردی که با انتشار یک ماده به نام بیلی روبین در خون تجمع یافته و به سرتاسر بدن رسیده با یک خراش.
دکتر حسن ابوالقاسمی (رئیس انجمن خون و سرطان کودکان ایران) با اشاره به اینکه حجامت پشت لاله گوش نوزاد برای درمان زردی به هیچ عنوان تایید نمیشود ادامه داد : طب سنتی باید به پیشگیری از بیماریها و همچنین سلامت تغذیه مردم بپردازد و حق دخالت در درمان بیماریها ندارد.
به عقیده پزشکان امروز طب سنتی میتواند در کنار درمان های پزشکی نقش تاثیر گزاری داشته باشد اما باید کاملا اصولی و زیر نظر متخصص طب سنتی باشد.
بر اساس طب سنتی زردی یک بیماری صفراوی (آتشی) است به زبان ساده تر و به اصطلاح سنتی نوراد مبتلا به زردی آتش گرفته است اما جای نگرانی وجود ندارد چرا؟ چون ابتلا به زردی باعث درد یا سوزش در نوزاد نمیشود و این یک اصطلاح است برای درمان، برای درک بهتر تصور کنید چه چیزاهایی یک اتش را خاموش میکند و زردی را بهبود میدهد بسیاری از درمانگران طب سنتی بر این باورند که داروهان گیاهی تاثیر زیادی بر درمان زردی نوزاد دارد
گیاهانی نظیر ترنجبین و شیرخِشت یکی از رایج ترین نسخه های طب سنتی برای درمان زردی نوزادی ست اما همانطور که عنوان شد حتما تحت نظر متخصص.
گیاهی ست از گیاهان خانواده گل سرخ و محصولی از مناطق معتدل اسیا . شیرخشت یک ملین خوب ، تب بر و خنک کننده است و در طب سنتی مورد استفاده قرار میگیرد ،
ابن سینا در کتاب قانون چنین گفته است : شیر خشت شبنمی ست که در هرات بر درخت بید و گون مینشیند و دارای مزاج معتدل است دارای خواص مسهل و شبه ترنجبین دارد اما از ان قوی تر است.
اگر به دنبال درمان زردی نورادتان با شیرخشت و کاملا سنتی باشید احتمالا حرفهای ضد و نقیضی در مورد استفاده از ان میشنوید ، در زمانهای قدیم از ان برای درمان زردی بسیار استفاده میشده اما در حال حاضر مورد تاییده برخی پزشکان نیست ، و یکی از دلایل توصیه به عدم استفاده از ان از نظر پزشکی به دلیل ان است که نوزاد تا قبل از رسیدن به سن شش ماهگی چیزی جز شیر و ویتامین آد نباید مصرف کند به همین خاطر توصیه پزشکان به والدین برای درمان زردی استفاده از شیر خِشت توسط مادر نوزاد و سپس شیر دادن به نوزاد است و همچنین درمان ترکیبی با نور درمانی ست که تاثیر بسزایی در سرعت درمان زردی نوراد دارد.
حکم ترنجبین در درمان زردی هم به همین صورت تجویز میشود که بهترین کار خورد ترنجبین توسط مادر و سپس شیر دادن به نوزاد است .
و همچنین استفاده از قطره بیلی ناستر هم میتواند گزینه خوب و مطمئنی باشد که در واقع عصاره ی همان شیر خشت قدیمی ست و کاملا گیاهی . از بیلی ناستر را باید خود کودک مستقیم مصرف کند اما حتما باید زیر نظر متخصص انجام شود ،
تاثیر بیلی ناستر به این صورت است که خاصیت ملین دارد در روده باز جذب میشود و باعث اسهال میشود و دفع بیلی روبین انجام میشود و حتما باید با نور درمانی ترکیب شود تا اثر مستقیم و موثری در کوتاه ترین زمان باشد.
حد خطرناک بودن زردی در نوزاد بستگی به سن، وزن، نارس یا بهموقع دنیا آمدن او دارد. بهطور مثال اگر نوزادی با وزن سه و نیم یا چهار کیلوگرم و پس از ۹ ماه به دنیا آمده باشد و میزان بیلیروبینش هم ۱۲ باشد، این میزان بیلیروبین برای این نوزاد سالم، طبیعی است و مشکلی ایجاد نمیکند و بیلیروبین ایجاد شده نیز از طریق کبد دفع میشود. حالا اگر نوزادی با وزن دو کیلوگرم بهدنیا بیاید و درواقع نارس باشد، درصورتی که میزان بیلیروبین او ۱۲، ۱۳و ۱۴ باشد برای این بچه خطرناک است و باید تحت درمان قرار بگیرد. این درحالی است که همین میزان بیلیروبین همانطور که گفته شد برای کودک سالمی که با وزن طبیعی و پس از دوره کامل بارداری بهدنیا آمده است، مشکلی ایجاد نمیکند.
حالا اگر میزان بیلیروبین نوزاد بین ۱۷ تا ۲۰ باشد، این از نظر ما خطرناک است، چون احتمال رسوب در مغز وجود دارد و با رسوب بیلیروبین، نوزاد دچار عقبماندگی ذهنی میشود. نوزادانی که بیلیروبین بالایی دارند، باید زیرنظر متخصص باشند و زودبهزود مورد بررسی قرار بگیرند. البته احتمال اینکه زردی نوزاد بالای عدد ۲۰ شود بسیار کم است و از هر ۱۰۰ بچهای که بهدنیا میآید، تنها ممکن است چهار یا پنج کودک با بیلیروبین بالای۲۰ درگیر شوند.
البته در مطالعه خانم دکتر فاطمه قطبی و همکاران در سال ۱۳۸۵ مشخص شد که مصرف ۳۰ میلی لیتر از محلول حاوی ۵ گرم شیر خشت (استخراج شده از گیاهان جنس cotoneaster) به صورت روزانه در سه نوبت می تواند به صورت قابل توجهی باعث کاهش زردی نوزاد و نیز کم شدن طول مدت بستری شدن نوزاد در بیمارستان می شود.
فتوتراپی یا نور درمانی با استفاده از لامپ های مخصوص با طیف نوری خاص انجام می شود .فوتو ایزومرهای منتشر شده از لامپ های تعبیه شده در این دستگاه با دفع بیلی روبین سبب پایین آمدن سطح بیلیروبین در خون میشوند. کودک به صورت برهنه در دستگاه فتوتراپی و در زیر نور لامپ های تعبیه شده در این دستگاه با ارتفاع مشخصی قرار می گیرد و تنها قسمت پوشیده بدن او چشم ها و آلت تناسلی می باشد .هر دو تا سه ساعت یکبار کودک از دستگاه خارج شده و توسط شیر مادر تغذیه می شود و مجددا با بستن چشم ها به درون دستگاه فرستاده می شود .بسته به میزان زردی نوزاد میزان بیلی روبین هر 4 الی 12 ساعت چک شده و در صورت رسیدن بیلی روبین به عدد 12 فتوتراپی قطع می گردد .شما می توانید از این شیوه درمان هم در بیمارستان و هم در منزل استفاده کنید .
استفاده از قطره زردی نوزاد یا بیلی ناستر به همراه فتوتراپی و تغذیه مداوم کودک روش درمانی دیگری برای درمان زردی به شمار می رود .
زردی نوزاد چقدر طول می کشد ؟نوزاد در روزهای اولیه تولد به جز در موارد خاص عموما زردی نداشته و نوزاد از روز دوم به بعد معمولا زرد می شود . زردی در نوزادان رسیده با وزن تولد بالای 2500 گرم د رروز 3 الی 5 تولد و در نوزادان نارس با وزن کمتر از 2500 گرم در روز 5 الی 7تولد به حداکثر میزان خود رسیده و سپس کاهش می یابد.زردی در نوزادان نارس دیرتر از نوزادان رسیده اتفاق می افتد و نیاز به مراقبت بیشتری دارد .معمولاً زردی در نوزادان رسیده قبل از پایان 10 روزگی و در نوزادان نارس قبل از21 روز از بین می رود.